Kochać się, Chochać się

w opracowaniu

nr hasła: 4346

Fleksja

czasownik

BEZOKOLICZNIK

Bezokolicznik, strona zwrotna

forma
sie kochać

FORMY OSOBOWE

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona zwrotna, czas teraźniejszy

liczba pojedyncza
osoba forma
1.się kocham
2.kochasz się
się kochasz
3.kocha sie
kocha się
sie kocha
się kocha
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.-
3.kochają się
się kochają

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona zwrotna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba forma
1.kochać sie będę
2.będziesz sie kochać
kochać sie będziesz
3.kochać sie będzie
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.-
3.będą się kochać
kochać sie będą

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona zwrotna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona zwrotna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
1.kochał jeśm sie
---
2.--ś się kochała
jeś sie kochała
--
3.kochał sie
kochał się
sie kochał
kochała się
--
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
1.----
2.----
3.----
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
1.-smy się kochali
kochali jesmy sie
kochalismy sie
---
2.----
3.sie kochali
--sie kochały

Forma osobowa, tryb rozkazujący, strona zwrotna

liczba pojedyncza
osoba forma
1.-
2.kochaj sie
się kochaj
3.-
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.kochajmy sie
2.kochajcie sie
3.-

Forma osobowa, tryb przypuszczający, strona zwrotna

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.--bych sie kochała
-
2.---
3.--kochałoby się
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

FORMY NIEOSOBOWE

IMIESŁÓW

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniaczkochającego
--
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego z zaimkiem zwrotnym się

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniaczkochającego sie
--
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego II

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownikkochał
-kochało
-
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik----
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik---kochały
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik-kochała
--
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik----
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownikkochali
---
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu teraźniejszego

forma
kochając

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu teraźniejszego z zaimkiem zwrotnym się

forma
kochając sie
kochając się
się kochając

COMPOSITUM

BEZOKOLICZNIK

FORMY OSOBOWE

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona zwrotna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.chochał sie
--
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

FORMY NIEOSOBOWE

IMIESŁÓW

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego II

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikchochał
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

COMPOSITUM

Semantyka

Definicje
1. 'znajdować w kimś, czymś przyjemność, mieć upodobanie, doznawać przyjemności' - 'delectari aliqua re, aliquid sibi iucundum sentire'
  • Sedøcy sø, giz sø k dobremu oblenaiø; lezøcy sø, giz u<e z>lem cohaiø; spøcy sø, gis sø v greseh zapecclaiø; vmarly sø, giz v miloscy bozey rospachaiø XIV med. Kśw - br 13
  • Dusza moia weselicz se bødze w Gospodne y kochacz se bødze na zbaweny iego (anima autem mea exsultabit in Domino, et delectabitur super salutari suo) ca 1400 Fl - 34, 10
  • Kochay se w Bodze a da-cz prosby sercza twoiego (delectare in Domino, et dabit tibi petitiones cordis tui) ca 1400 Fl - 36, 4
  • Smerni bødø dzedziczmi zeme y kochacz se bødø w mnoszstwe pocoia (mansueti autem haereditabunt terram, et delectabuntur in multitudine pacis) ca 1400 Fl - 36, 11
  • Gospodne, wargi moie otworz, a vsta moia ziawø chwalø twoiø. Bo bi bil chczal offarø, dalbich bil owszem, offeramy ne bødzesz se kochacz (holocaustis non delectaberis) ca 1400 Fl - 50, 17
  • Prawi vsziwacz bødø y weselicz se przed *Bogen, y cochaycze se w radosci (iusti epulentur, et exsultent in conspectu Dei, et delectentur in laetitia) ca 1400 Fl - 67, 3
  • Wessolee bødz gemv mlowenye (pro molwenye) moye, ale [ale] ya kochacz se bødø w Panye (iucundum sit ei eloquium meum; ego vero delectabor in Domino) ca 1400 Fl - 103, 35
  • In preciosis delectabatur cochala szø ca 1409 Gn gl. - 161v
  • Delectavit iocis cochal szya w crotochwylach XV p. pr. R XVI - 349
  • Tunc delectaberis super Domino kochas szą (Is 58, 14) XV p. pr. SKJ I (4) - 303
  • Delectat *lubuje, cocha są (hoc denique nomen audire iugiter delectatur Alleluia) 1444 R XXIII (13) - 302
  • Peccator dicitur malus servus ex eo, quod vacat, kocha sze, gule XV med. GlWroc - 92v
  • Glorificavit se in deliciis cochal se XV med. R XXIV (2.8) - 363
  • Et delectentur in leticia a badą szą cochacz wyeszelu (leg. w wiesielu) XV med. R XXV (1.4) - 155
  • Quod omnis fornicator in corde per delectacionem morosam uel consensum lasciuiens... czszo w nyeczystych myszlach sze cocha (por. hoc enim scitote intelligentes: quod omnis fornicator, aut immundus, aut avarus, quod est idolorum servitus, non habet haereditatem in regno Christi et Dei Eph 5, 5) XV med. SKJ I (1.1) - 76
  • Sed appostolis apparuit (sc. lesus) propria in persona tamquam perfectis, quia qui sunt perfecti delectantes vlg. kochayøcz szø in devocione, ostendet se talibus ut pater familias ca 1450 GlKazB IV (3.1) - 54
  • Qui vero student kochaya <się> robothuy<ą> in viciis, descendent in inferos ca 1450 GlKazB IV (3.1) - 58
  • Bo syø ty nye kochasz w zatracenyach naszich (non enim delectaris in perditionibus nostris), bo po burzi iasnoscz czinysz, a po zlzach a po placzv radoscz a wyesyele wlewasz 1455 BZ (1) - Tob 3, 22
  • W grzechv szya luczkyem kocham, a thego nygdy nye przenyecham. Dvchownego y szvyeczszkyego, szbavya zyvotha kaszdego 1463 De morte - 274r
  • Czo nam pomoglo odzenye albo obluthne gymyenye, czoszmy sza w nyem kochaly, a swe dvsze za nye daly? 1463 De morte - 275r
  • O dvszyczo, drogy kwyecze, nyc droszego na them szvyecze, tanyesz szya dyablv przedala, yszesz szya w grzeschech kochala 1463 SkargaPłoc - 277rb
  • Nec cor tuum talibus blandiciis delectetur kochaloby szą 1466 R XXII (1.1) - 10
  • O Anno swyatha, drzewo barzo roszkoszne, roszczka czudna z szyebye wypusczayacze, day nam sye w thym kwyathkv kochacz, kthorego ta rozczska rzeczona iest myacz 1482-1483 MW - 60r
  • Slysszhą, zeby czye nawyedzaly klamnyczy albo spylmany. *Weycz, yze kto syą rad w nych cocha (homo impendens iaculatori), bąndzye myąl zoną gymyenyem wbosstwo XV p. post. R I - s. XLIII
  • Weszrzy na oblycze yaszne, na oblycze wyelmy szlothkye, a w them szyą oblyczv kochay ca 1500 PieśniWład (1.3) - 333v
  • Non cogitat malum. Nye mysly slego (1 Cor 13, 5), roszvmyey chczacz, albo szą w slych myslach kochayac, bo v mylosczy (leg. miłości i) czystosczy dvszą swą gdy vczvyrdzą a wszythko sle zawisczy (leg. z zawisczy) vykorzeny, czso by dvszą myalo skalący gy oszpaczycz, vyedzecz nye chcze ca 1500 Quaestiones VIII - 24
  • Gdy *jesz krolya angyelskyego w szwogym zywoczye... noszyla, sz nym szye kochala, kochayaczy bostwa yego pozywala XVI in. Naw - 27r
  • Raczyz my tho dacz..., abych szye w thobye kochala, a thy ve mnye XVI in. Naw - 69v
  • Zboycze yąly Iozepha y z Marya, y tesch z dzyeczyatkyem, a zlutowawszy sie nad nimi, przyąly ye v gospodą svoyą <…> y myal o nych vyelyką pyecza…, ych teze dobytkv sczodre potrzeby dal, a vyelny szye kochal (in venustitate pueri multum delectatus) v kraszye onego mylego dzyeczyatka, mnyemayącz nyeczo albo nyektory dar od Boga XVI in. Rozm - 85
  • Czczyemy v Pysmye, yze Iesus myal szyedm lyat, kyedy przyschedl do Nazaretha, vroczywschy szye z Eypta… wschem lyvdzyem vczynyl szye vdzączny, myly a barzo lyvbyezny. Bo yego kraszye szye wschysczy dzyvovaly, a yego nadobnych obyczayow wschysczy szye kochaly (suisque pulchris moribus condelectabantur) y yego mądrosczy, zvmyawszy szye, cochaly XVI in. Rozm - 120
  • Byl vmov<n>y a barzo rozpravnych obyczayow y tesch vyelyebnych… tako (pro takye)… bylo to dzyeczyatko blogoslavyone. Bo byl *statechnych obyczayow y tesch vyelyebnych, wschysczy dzyeczy k nyemv szye zebraly, bo szye cochaly vyego kraszye (delectabantur in sua pulchritudine) a vyego cznych obyczayoch XVI in. Rozm - 120
  • Po krzczenyv vyedyon yest Iesus na puscza… a tamo od zlego ducha byl kvson… A gdys szye posczyl chterdzyesczy dny y czterdzyesczy noczy, potem lacznąl… Chochal szye v bogacztvye svego bostwa (deitatis suae deliciis vacavit) a modlyl szye Bogv Oyczv o sbavyenyv tego svyatv XVI in. Rozm - 194
  • Albo szye stalo bozem odrządem, yze czy, ktorzy sobye byly przyrodzeny krvyą, by szye zlączyly v grzesche. Alboz to vczynyl<i>, kochayącz szye v tem, bo szye v tym radovaly, czo szye dzyalo nad Iesucristem, yakoby za vyczyazstwo sobye mynyącz XVI in. Rozm - 668
2. 'cieszyć się' - 'laetari'
  • W glose wesela y [w] zpowedzi zwøk cochaiøcego se (in voce exsultationis et confessionis, sonus epulantis) ca 1400 Fl - 41, 5
  • Zamøczø se pogani y bacz se bødø, gisz przebiwaiø na conczoch, od znamon twogich; wiszcze iutrzne y weczor cochacz se bødzesz (exitus matutini et vespere delectabis) ca 1400 Fl - 64, 8
  • Wzgardzala weselicz se dusza moia, pomnal iesm Boga y cochal iesm se, <i skusił jeśm się>, y zszedl iest duch moy (memor fui Dei, et delectatus sum, et exercitatus sum, et defecit spiritus meus) ca 1400 Fl - 76, 3
  • Napelneni *iesni rano miloserdza twego y weselili iesmi se, y cochali iesmi se we wszech dnoch naszich (repleti sumus mane misericordia tua; et exsultavimus, et delectati sumus omnibus diebus nostris) ca 1400 Fl - 89, 16
  • Napelnyeny yesmy rano myloszyerdzya <twego> y wyesszyelylysmy szye, y kochalysmy szye we wszech dnyoch nasszych (repleti sumus mane misericordia tua; et exsultavimus, et delectati sumus omnibus diebus nostris) ca 1500 Puł - 89, 16
3. 'wychwalać z radością' - 'iubilare'
  • Weszelmi sie Bogu, kochaymi sie w Panye (iubilemus Deo Psal 94, 1)..., w spowiedzi y w psalmowem pyenyu kochaymi sie iemu ( in psalmis iubilemus ei Psal 94, 2), angelskemu krolyowi poymy pospolu 1482-1483 MW - 107v

Zapożyczenie

Uwagi

Hasło Sstp Kochać (się) rozdzielone w erracie na Kochać oraz Kochać się.

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Sstp III 310b
PDF

Errata

hasło dodane w erracie