Fleksja

przymiotnik

Widok zaawansowany

stopień: równy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	długi	długa	długie
dopełniacz	długiego	długie długiej	-
celownik	-	-	-
biernik	długi	długą	długie
narzędnik	-	-	długim
miejscownik	długiem	długiej	długiem
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	długie	długie	-
dopełniacz	długich	-	-
celownik	-	-	-
biernik	długie	długie	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	długich	-	-
wołacz	-	-	-

stopień: wyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	dłuższy	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	dłuższy	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	dłuższe
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	dłuższe
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

stopień: najwyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

Długi

typ odmiany: złożona
stopień: równy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	dług-i	1455 BZ (1) - Jer 29, 28	dług-a	ca 1470 MamLub - 221	długi-e	XV p. post. GlDom - 74
dopełniacz	długi-ego	1449 Sul (1.1) - 41	długi-e (g:g')	ca 1470 MamLub - 41	-	-
dopełniacz	-	-	długi-ej (g:g')	1473 ZapWarsz - nr 1360	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	dług-i	1455 BZ (1) - Deut 2, 1	dług-ą	XV med. R XXV (1.4) - 154	długi-e	ca 1409 Gn - 14v
narzędnik	-	-	-	-	dług-im	1455 BZ (1) - II Par 21, 19
miejscownik	długi-em	1456-1470 Dział - 287r	długi-ej (g:g')	ca 1470 MamLub - 73	długi-em	XIV med. Kśw - cv 35 XV med. SKJ I (1.1) - 123
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	długi-e	1449 Sul (1.1) - 24	długi-e (g:g')	(1439) DokMp II - 291	-	-
dopełniacz	dług-ich	ca 1470 MamLub - 115	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	długi-e	ca 1400 Fl - 22, 9	długi-e (g:g')	1446-1447 Msza XIV - s. 181	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	dług-ich	XV p. post. EwZam - 4r	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: wyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	dłuższ-y	1449 Przem II - nr 584	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	dłuższ-y	1472 StPPP XI (4) - nr 2508	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	dłuższ-e	XVI in. Rozm - 128
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	dłuższ-e	XVI in. Rozm - 128
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: najwyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Połączenia wyrazowe:

długa wieczność ca 1470 MamLub - 221
długie jelito ca 1500 WokLub - 76v
długie oczekanie XV p. post. GlDom - 74
dugie oczekawanie XV med. SKJ I (1.1) - 123
dłuższy czas 1472 StPPP XI (4) - nr 2508
dłuższy (dzień) 1449 Przem II - nr 584
pójść w dniach długich XV p. post. EwZam - 4r

Semantyka

Definicje

1. 'mający znaczny wymiar wzdłuż' - 'longus, oblongus, procerus'

Secunda pecies tercii campi v PIezysk pod lankamy…, penes agros Iohannis Pywowar, dlugye nywy dictos (1439) DokMp II - 291
Induta erat (sc. Thamar) talari tunica w szvknya dlugą asz do glosznow (II Reg 13, 18) XV med. R XXV (1.4) - 154
Procere dluge (populus, quem aspeximus, procerae staturae est Num 13, 33) ca 1470 MamLub - 41
In talari tvnica v dlugey sukny (Thamar... induta erat talari tunica huiuscemodi enim filiae regis virgines vestibus utebantur II Reg 13, 18) ca 1470 MamLub - 73
Yakom ia *samoosmch nye *zaganyal trzemy pluzyczamy dwv cząsczv nyvy, iedney *syedlysczeney a drugyey dlugyey 1473 ZapWarsz - nr 1360
Cesaries est coma capitis et proprie virorum przedzyal vloszy dlvgye ca 1500 WokLub - 26v
Vslyszacz to lesus y rzecze: A ny (pro my) ye dlusche vczynyenye (pro vczynymy, ergo nos ligna prolongemus), przyczyagnawschy, przyprawymy (pro myara)... Y przyczyagnąly onych drzew, yze byly dlusche XVI in. Rozm - 128
Vslyszacz to lesus y rzecze: A ny (pro my) ye dlusche vczynyenye (pro vczynymy, ergo nos ligna prolongemus), przyczyagnawschy, przyprawymy marya (pro myara)... Y przyczyagnąly onych drzew, yze byly dlusche XVI in. Rozm - 128

2. o czasie 'długotrwający' - de tempore 'diuturnus'

Tec to crol iesc miloscyueysy, a to u recy troiakey: v milem uabeny, izbihom pocutø verne cynily; w dlugem chacany, izbi hom sø k nemu zødne pospesily; w rihlem othpusceny, izbihom v yego miloscy ne rospacily XIV med. Kśw - cv 35
Miloserdze twe bødze nasladowacz me wszelikych dnow sziwota mego, abich przebiwal w domu boszem na dluge dny (misericordia tua subsequetur me omnibus diebus vitae meae, et ut inhabitem in domo Domini in longitudinem dierum) ca 1400 Fl - 22, 9
A takes szø thy..., clouecze, ne oddalag k milemv Xpoui nafrocicz, yscy tho ne gest f [s]twe voly, abicz thobe Crist dal dludze *stroue, bo thy albo ga moszesz dzysza albo iutrze s tego svatha szycz ca 1409 Gn - 14v
O sandzaach, w kaszdey zemy bi wstawyeny bily, a o *rokow w rzeczaach dzedzynnych, kako dlvge mayą bicz 1449 Sul (1.1) - 24
Gest gych wy<e>le, gysz, przes glvposczy pokarm dlvgego czasv krothkey godziny straviwszy (victum longi temporis brevi hora consumentes), byerzą szobye prz<y>ciną procz wlosthnych stron myaszkanya 1449 Sul (1.1) - 41
Rvssziwsy syø ottød przislismi na pvsczø, ktorasz wyedze kv Morzv Cirwonemv... y obchodzilismi gorø Seyr dlvgy czasz (et circuivimus montem Seir longo tempore) 1455 BZ (1) - Deut 2, 1
Tak dlugym gnycym gnyl gest (sc. Joram), az y trzewa z nyego plinøli, a tak spolu nyemoczø y ziwota zbil (longa consumptus tabe, ita ut egereret etiam viscera sua, languore pariter, et vita caruit) 1455 BZ (1) - II Par 21, 19
Dlugy gest, to wyedz, czas: dzalaycye domi, a bidlycye, sadzcye zagrodi a gedzcye owoce gich (longum est: aedificate domos, et habitate, et plantate hortos, et comedite fructus eorum) 1455 BZ (1) - Jer 29, 28
Ale czastokrocz syą przygadza, ysze geden (sc. brat) pylnyeyszy gest syebye obeszrzenya y syedlenya nysz drvgy, a tako ow (sc. drugi)... y tesz nyedbayączy dla polepszenya y zbvdowanya dzal przez przyaczele vloszony wzrzvcza, a to po dlvgem czasye 1456-1470 Dział - 287r
Ut expetunt tempora iaco slucha na kosdy rok a. iako obyczay dawny odlugych (leg. od długich) czasow (susceperunt Iudaei..., ut nulli liceat duos hos dies absque solemnitate transigere, quos scriptura testatur et certa expetunt tempora Esth 9, 27) ca 1470 MamLub - 115

3. o czasie 'stały, niezmienny, ustawiczny' - de tempore 'perpetuus, assiduus'

Tibique reddunt vota sua eterna Deo vivo et eterno, tobye dawąyą dlugye szlusby vyecznenv Bogu, zyvemv y vyernemv 1446-1447 Msza XIV - s. 181

Połączenia wyrazowe

długa wieczność
1. 'trwanie, trwałość, długowieczność'

Longiturnitas dluga vyecznoscz (disce ubi sit prudentia..., ut scias simul ubi sit longiturnitas vitae et victus Bar 3, 14) ca 1470 MamLub - 221

długie jelito
2. 'część przewodu pokarmowego, jelito cienkie'

Longaon dlvge yelytho ca 1500 WokLub - 76v

długie oczekanie
3. 'cierpliwość'

Lo<n>ganimitas dlugye oczekanye XV p. post. GlDom - 74

dugie oczekawanie
4. 'cierpliwość'

In omni virtute confortati secundum potenciam claritatis... in... longanimitate, w *dwgem oczekawanyv, cum gaudio (Col 1, 11) XV med. SKJ I (1.1) - 123

dłuższy czas
5. (w formule prawnej) 'termin sześciotygodniowy, a zwłaszcza ostatni dzień tego terminu'

Ipse Hannusz Tymnayer... interrogavit in iure: domine viceadvocate, si ego non possum eundem hominem habere in iudicio, posset hoc esse ad longevum diem al. na dluszy czasz 1472 StPPP XI (4) - nr 2508

dłuższy (dzień)
6. (w formule prawnej) 'termin sześciotygodniowy, a zwłaszcza ostatni dzień tego terminu'

Non posuit ita, quod iam dies vlterior al. dlusschi expirauit, ante quem diem longiorem lohannes institor pecunias posuerat 1449 Przem II - nr 584

pójść w dniach długich
7. 'być w podeszłym wieku'

A byla Anna prorokyny..., tha byla poszla w dnyach dlugych, a szyla z masząm swogym szyedm lyath od dzyevyczthwa svego (haec processerat in diebus multis, et vixerat cum viro suo annis septem Luc 2, 36) XV p. post. EwZam - 4r

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

Czas (rzeczownik)
Dzień (rzeczownik)
Jelito (rzeczownik)
Oczekanie (rzeczownik)
Oczekawanie (rzeczownik)
Wieczność (rzeczownik)

Sstp

Sstp II 58b

PDF

Długi

w opracowaniu

Fleksja

Długi

Semantyka

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Errata

Jak cytować?