rękopisu:
XV-XVI
glos: ca 1500
Postać materiału polskiego
Charakterystyka zawartości
Autor: -
Rodzaj: tekst prozaiczny
Typ: zapiska urzędowa
Balzer Oswald, Średniowieczne prawa mazowieckiego pomniki z rękopisu petersburskiego, [w:] Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici, t. V, Kraków 1897, s. 191-309.
Na s. 191-234 wydawca przedstawia opis rkpsu. z którego wydaje średniowieczne zabytki prawa mazowieckiego. Rkps znajdował się w Ces. Bibl. Publ. w Petersburgu pod sygn. Lat. Q II 274. Liczył 80 k. ponumerowanych (z wyjątkiem ostatniej) ręką późniejszą. Składał się z siedmiu osobnych zeszytów. Co do swej treści rozpadał się na dwie części, z których pierwsza, obejmująca cztery pierwsze zeszyty, tj. k. 1-46, zawierała zbiór średniowiecznych pomników prawa mazowieckiego, a mianowicie 21 statutów mazowieckich, zbiór zwyczajów ziemi mazowieckiej złożony z 24 artykułów, zbiór laudów i prejudykatów mazowieckich złożony z 15 artykułów, prywatny układ prawa złożony z wyimków ze statutów Kazimierza Wielkiego, Zwierciadła saskiego i lus municipale magdeburskiego. Część druga, obejmująca trzy dalsze zeszyty, tj. k. 47-79, zawierała układ prawa niemieckiego, zwany Dystynkcjami. Część pierwszą rkpsu pisały na przemian dwie ręce, które wykazują znamiona pisma z końca XV i początku XVI w., część drugą pisała inna ręka i charakter pisma wskazuje na późniejszy czas powstania tej części w stosunku do pierwszej. Fakt, iż w części pierwszej rkpsu jako ostatni mamy podany już statut Konrada III z 20 września 1496 r., sugeruje czas powstania tej części najwcześniej na koniec XV w. W Sstp część materiału opatrzona jest datą ca 1500 (oborzne, odkład, przesłuszny) lub XV (puścizna), część jednak materiału opatrzono datami, jakie widnieją na dokumentach wchodzących w skład kodeksu (np. nałożyć 1426, obesłać 1452), nie zaznaczając faktycznej daty powstania rkpsu. Wydawca, zamieszczając na s. 234-309 materiał tego rkpsu, układa go w dwie grupy. Pierwsza obejmuje statuty mazowieckie wg ich chronologicznego porządku, druga inne zabytki prawne, tj. zbiór zwyczajów mazowieckich, laudow i prejudykatów, oraz kompilację ze statutów Kazimierza Wielkiego i ksiąg prawa niemieckiego. W tekstach występują nieliczne polskie glosy, wyróżnione przez wydawcę kursywą. Rkps powrócił do Biblioteki Narodowej w Warszawie na mocy traktatu łyskiego, ale został spalony przez Niemców po upadku powstania warszawskiego wraz z najcenniejszymi zbiorami tej biblioteki.
