Widzieć

zalążek hasła

nr hasła: 7659

Fleksja

czasownik
Widok zaawansowany

BEZOKOLICZNIK

Bezokolicznik, strona czynna

forma
widzieć

Bezokolicznik, strona bierna

liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
być widzian
widzian być
--
liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
---
liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
---

FORMY OSOBOWE

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas teraźniejszy

liczba pojedyncza
osoba forma
1.widzę
2.-
3.-
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.widziemy
widzimy
2.-
3.widzą

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba forma
1.bedę widzieć
będę widzieć
2.-
3.będzie widzieć
widzieć będzie
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.będziecie widzieć
3.będą widzieć
widzieć będą

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.-m widział
jeśm widział
widział jeśm
widziałciem
widziałeśm
-m widziała
-
2.jeś widział
widział jeś
jeś widziała
-
3.widział
widział jest
widziałam
-
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.jesmy widzieli
widizelismy
widzieli jesmy
-esmy widziały
widziełysmy
-
2.---
3.są widzieli
widzieli
widzieli są
widzieliście
-widziały
widzieły są

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przeszły (dokonany)

liczba pojedyncza
osoba forma
1.widziech
2.-
3.-
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.-
3.-

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas zaprzeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.-emci był widział
--
2.---
3.jestci był widział
była widziała
-
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.widzieli byli
--

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona bierna, czas teraźniejszy

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.widzianem
--
2.widzian jeś
--
3.bywa widzian
widzian będzie
-bywa widziano
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.--są widziany

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona bierna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.-była widziana
-
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

Forma osobowa, tryb przypuszczający, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.bych widział
-bych widziała
-
2.-by widziała
-
3.widział
by widziała
-
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.bychmy widzieli
bychom widzieli
--
2.-byście widzieli
--
3.by widzieli
bychą widzieli
widzieliby
--by widzieły

Forma osobowa, tryb przypuszczający, strona bierna

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.--by widziano było
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.-by byli widziani
--

FORMY NIEOSOBOWE

IMIESŁÓW

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniaczwidzącego
--
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikwidzący
--
dopełniacz--widzących
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego w odmianie prostej

forma
widząc

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego II

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikwidział
widzieły
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-widziały
widzieły
widziały
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-widziała
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikwidzieli
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy bierny czasu przeszłego

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikwidzian
-widziano
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik--widziany
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-widziana
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikwidziani
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu teraźniejszego

forma
widząc
widzę
widzęcy

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu przeszłego I

forma
widziawszy

COMPOSITUM

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • A gdisz bila Sara wydzala syna swego a on ygral s Agar z Egipskø (cumque vidisset Sara filium Agar Aegyptiae ludentem cum Isaac, filio suo) 1455 BZ (1) - Gen 21, 9
  • Vydzyelysmy (vidimus) dzyevyczye począwschy XVI in. Rozm - 65
  • Videh, praui, angela bozego mochnego s neb<a sle>cew XIV med. Kśw - ar 16
  • Nye vsrzy zagubyenya, gdy wydzecz bedze mødre vmyrayøcze (cum viderit sapientes morientes) Puł - 48, 9
  • Ne bødze widzecz potepena, gdi bedze widzecz <mądre> vmiraiøcz (cum viderit sapientes morientes) ca 1400 Fl - 48, 9
  • Yszemcy ga bil vydzal vasze angoly placzøcz ca 1409 Gn - 182v
  • Moklliby przes thi, czso vydzelibi psczoli... Pyotrowy przes lana wsząnthe bicz (qui vidissent apes... recipi) y do domv gego donyeszone, vmysl swoy doswyathczicz 1449 Sul (1.1) - 34
  • Ony (sc. rodzice) nad nimy (sc. dziećmi) szaloscz vydzø pres to, iscy ony richlo vmiragø ca 1409 Gn - 12r
  • Werzø widzecz dobra (credo videre bona) bosza w zemi sziwøczich ca 1400 Fl - 26, 19
  • Oua gi piruey uidal Habraham pod obrazem tri møzy po droce ydøcego XIV med. Kśw - dv 15
  • Widzal iesm nemilosciwego (vidi impium) nadpowiszonego y podnesonego iaco cedri libanske ca 1400 Fl - 36, 37
  • Ani iesm widzal prawego odrzuczona (non vidi iustum derelictum) ca 1400 Fl - 36, 26
  • Iesz to to sliszeli, ze ti, Panye,... *abliczim kv obliczv wydzan iesz (quod tu... facie videaris ad faciem) 1455 BZ (1) - Num 14, 14
  • Bocz nye yest, yako vy movyczye..., by to byl vass syn,... boczyesmy vydzyaly tego, yz to y (leg. ji 'go’) vyodą XVI in. Rozm - 746
  • Vydzyalczyem tvego... Syna a *omo y (leg. ji 'go’)... byyą XVI in. Rozm - 699
  • O matko Iesucristova, by nynye przy tem byla a vydzyala thy snamyona mylosczy, yąz Syn tvoy... Iudaschovy vkazvyą (leg. ukazuje) XVI in. Rozm - 554
  • Panye myly, radzy bychmy vydzely Iesucrista (volumus Iesum videre Jo 12,21) XVI in. Rozm - 466
  • Pothym vydzyany trzy sloncza (videbantur tres soles) na nyebye XVI in. Rozm - 72
  • Rozmayta czvda y znamyona szą po wschemv svyathu vydzyany (miracula... referuntur) XVI in. Rozm - 69
  • Svyatloscz yey (sc. gwiazdy) vydzyana na wschytek svyat (per totum mundum splendor eius videbatur) XVI in. Rozm - 68
  • A przetom ya przyschla, abych vydzyala yego narodzenye XVI in. Rozm - 53
  • Przy ney nyeczystota nygdy nye byla vydzyana (numquam enim foedi in ea quicquam visum est) XVI in. Rozm - 12
  • Vyelye uwyer<z>ylo w gymya yego, vydzączy znamyona yego (videntes signa eius Jo 2,23), chthore dzyalal XV p. post. EwZam - 7r
  • Vydzyalam yego (sc. anjola) svyątą (leg. święte) lycze (faciem vidi Raphaelis) XVI in. Rozm - 8
  • Day, bychom czyebye wydzyely a w nyebyeszyech przebywali ca 1500 PieśniWład (1.2) - 333v
  • Swyątha mathka posządala, by apostoly wydzyala ca 1500 PieśniWład (1.2) - 332v
  • My czyebye yusz wydzyemy XV p. post. R XIX (20)
  • Zamath czyaszky dostał szya mye ubogyey zenye, vydzącz roszkrwawyone me mylę narodzenye XV p. post. R XIX (3.1)
  • Zdrowa bandz, yas yesz vydzyala Szyna Bozego XVI in. Naw - 7r
  • Ale ia pokarmu nyewydomego y pycya, gen od lyvdzy nye moze wydzan bicz (qui... videri non potest), poziwam 1455 BZ (1) - Tob 12, 19
  • Wydzanem (videbar) ot was, iakobich iadl y pyl s wamy 1455 BZ (1) - Tob 12, 19
  • Stan syø pozegnanye nad twø gospodinyø y nad rodzici twimy, abiscye wydzely swe dzecy (et videatis filios) przed sobø 1455 BZ (1) - Tob 9, 11
  • Bogym wydzala (deos vidi) gydøcze s zemye 1455 BZ (1) - I Reg 28, 13
  • Vidzeliscze... modli (vidistis... idola) gich 1455 BZ (1) - Deut 29, 17
  • Ale robota (pro robyøta) wasza... wyoda (leg. wwiodę), abi vidzeli zemyø (parvulos... introducam, ut videantterram), iesz to syø wam nye Ivbila 1455 BZ (1) - Num 14, 31
  • Rod Enachow widzelismi (stirpem Enac vidimus) tam 1455 BZ (1) - Num 13, 29
  • To gdisz wydzyely bily (quod cum vidissent) bidliczyele tey szemye kananeyskey, rzekli 1455 BZ (1) - Gen 50, 11
  • A wydzø Iakob syny (videns... filios) gego rzecze kv Iosefowy 1455 BZ (1) - Gen 48, 8
  • Przeto wezwala gest studnyczø studnycza zywego a wydzøcego ode mnye (puteum viventis et videntis me) 1455 BZ (1) - Gen 16, 14
  • Y bødø yø (sc. tęczę) wydzecz (videbo illum) a wzpomyonø na wyeczni szlyub 1455 BZ (1) - Gen 9, 16
  • Isze gdy oblycze nasze oth thich person, sz gych sąd szą sklada, byva vydzano (dum vultus... ab his personis... contemplatur), sądzą szą vkazvge kv czynyenyv sprawyedlywosczi tim *rąthsny 1449 Sul (1.1) - 63
  • My czø yvsz thw vydzymy XV p. post. R XXV (2.3.3)
  • Iako then listh widzely, czszo mowy na pol drobnina 1415 Kościan - nr 554
  • Iako list Marczinow... na pol Brilewa bil v mne y vidzaleszmy y (leg. ji 'go') v mne sgorzal. 1413 Kościan - 493
  • Iacom przi tem bil... i wsdawnim listh vidzal 1407 Kościan - nr 336
  • Widzan bødze Bog bogow (videbitur deus deorum) w Syon ca 1400 Fl - 83, 7
  • Znamon naszich ne widzeli iesmi (signa... non vidimus) ca 1400 Fl - 73, 10
  • Spadl iest ogen y ne widzeli sø sluncza (non viderunt solem) ca 1400 Fl - 57, 8
  • Gdi ies widzal zlodzeia (si videbas furem), beszal ies s nim ca 1400 Fl - 49, 19
  • S neba wesrzal Gospodzin, widzal iest wszitky syni (vidit... filios) ludzske ca 1400 Fl - 32, 13
  • Gisz sø widzeli me (qui videbant me), na dwor sø vczecli ote mne ca 1400 Fl - 30, 15
  • Isczy ten tho gisty czeszarsz... gestcy on bil f Rzyme Mathky Bosze obrasz naprzecif slunczu vydzal ca 1409 Gn - 2v
  • Allecz... svøty Pauel vydzøcz on milego Xpa, isczy szø on k nam przyblisza, mouilczy gest on nam bil tha to sloua ca 1409 Gn - 2r
  • Røcze nasze nye przelalista krwye tey to ani oczi vidzali (nec oculi viderunt) 1455 BZ (1) - Deut 21, 7
  • Roszirzili sø na mø vsta swoia, rzecli: Ey, ey, widzely sø oczi nasze (viderunt oculi nostri) ca 1400 Fl - 34, 24
  • Alye by vydzyano y yavno bylo (ut videretur et pateretur, sc. caro), myenyly, yszby na czasz vczynyl (sc. Jesus ciało) smyertelne XVI in. Rozm - 368
  • Nye bądzczye yako lycemyernyczy, ktory mylvyą szye modlycz v ych boznyczach a na vlyczach stoyącz, aby byly vydzyany (ut videantur Mat 6,5) od lyvdzy XVI in. Rozm - 272
  • Ab aliis se non videri, gl. videri non arbitratur mnyma szya bycz nye vydzyan, cum hoc facit, videtur ca 1500 JA IV (1.2) - 94
  • Si illud speculum frangitur in mille partes, tamen in qualibet particula idem homo presentatur bywa vydzyan XV p. post. R XXV (1.6) - 178
  • A patrzącz vaschema oczyma vzrzyczye, a nye bądzyeczye vydzyecz (videntes videbitis et non videbitis Mat 13,14) XVI in. Rozm - 337
  • Krolyowye wydzecz bødø (reges videbunt), a powstanø ksyøszotø 1455 BZ (1) - Is 49, 7
  • Gdisz Pyotr othpowyedzal, ysz thakich swyathkow s wydzenya, tho gest czo by wydzely (tales testes de visu), nykake by myecz nye mogl 1449 Sul (1.1) - 34
  • Gavisi sunt ergo discipuli viso domino veseli bili a preto vidzawsi (Jo 20,20) XV in. R XXIV (1.8) - 72
  • Iaco iesmi sliszeli, tako iesmi widzeli (sic vidimus) w mescze gospodnowem czcy ca 1400 Fl - 47, 7
  • Widzal ies (vidisti), Gospodne, ne milczi ca 1400 Fl - 34, 25
  • Zapomnal iest Bog, odwrocyl licze swoie, by ne widzal (ne videat) do concza ca 1400 Fl - 9, 34
  • Nye dal (sc. Pan) *wan syercza rozvmnego y oczv vidzøczich (oculos videntes) y vssv, ges to by mogli sliszecz 1455 BZ (1) - Deut 29, 4
  • O, movy svyąthy Augustyn, odpovyedayczye thu..., slyepy vydzączy (respondeant... caeci videntes), marthvy vstayączy XVI in. Rozm - 771
  • Oczy magø, a ne bødø wydzecz (non videbunt) ca 1400 Fl - 113, 13
  • Poczmeni bødzcze oczi gich, bichø ne widzeli (ne videant) ca 1400 Fl - 68, 28
  • Polapily sø me lichoti moie a ne mogl iesm, bich widzal (non potui, ut viderem) ca 1400 Fl - 39, 16
1. 'stwierdzać zauważać, także stwierdzić' - 'videre, visere, conspicere'2. 'odbierać wrażenia wzrokowe, spostrzegać, także ujrzeć, zobaczyć' - 'videre, cernere, oculis percipere, conspicere'
Formy wyrazu w funkcji innych części mowy
widzący (rzeczownik)
'prorok, jasnowidzący'
  • Oswyatczil pan w Israhelu a w Iudze przes røkø wszech prorokow y wydzøcich (prophetarum et videntium) rzekøc 1455 BZ (1) - IV Reg 17, 13

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp X 115a
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 7659, blsp.ijppan.pl, [dostęp: 05-09-2025 r.]
oprac. ED, KJ
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny