Kraść

w opracowaniu

nr hasła: 4895

Fleksja

czasownik
Widok zaawansowany

BEZOKOLICZNIK

FORMY OSOBOWE

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas teraźniejszy

liczba pojedyncza
osoba forma
1.kradnę
2.-
3.kradnie
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.kradniemy
2.-
3.kradną

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.-m kradł
ja krad
--
2.---
3.krad
kradł
kradła
-
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.kradli
--

Forma osobowa, tryb rozkazujący, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba forma
1.-
2.kradni
kradzi
kradń
3.-
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.-
3.-

Forma osobowa, tryb przypuszczający, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.-by kradł
--
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.-byście kradli
--
3.---

FORMY NIEOSOBOWE

IMIESŁÓW

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego w odmianie prostej

forma
kradnę

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego II

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikkrad
kradł
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-kradła
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikkradli
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy bierny czasu przeszłego

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj nieznany/wspólny
mianownik----
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj nieznany/wspólny
mianownik----
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj nieznany/wspólny
mianownik----
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj nieznany/wspólny
mianownikniekradziony
kradziona
kradzione
-
dopełniaczkradzionego
kradzionej
kradzionego
kradnionego
-
celownik----
biernikkradziony
kradzioną
--
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj nieznany/wspólny
mianownik----
dopełniacz----
celownik----
biernik----
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj nieznany/wspólny
mianownikkradzione
---
dopełniaczkradzionych
kradzionych
--
celownik----
biernik-kradzione
-kradzione
narzędnik----
miejscownik----
wołacz----

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu teraźniejszego

forma
kradnąc

COMPOSITUM

Semantyka

Definicje
1. 'potajemnie przywłaszczać sobie cudzą rzecz, kraść' - 'furari, furtum facere'
  • Ne cradny (non furtum facies Ex 20, 15) ymena czudzego 1399 Dek III (1)
  • Ne cradn (non furtum facies Ex 20, 15) ymena czudzego, ale nødznim wdzelay szwego XIV ex. Dek III (10)
  • Michal <nie dał> Przeczslaoui cradzonego mecza 1400 HubeZb - 97
  • Iacosm woyewodzini ludze polapal tedi, kedi cradly lodzø na… iezerze 1400 Pozn - nr 426
  • Laszcz nye zzywe szlodzeymi (leg. z zlodziejmi) any sam kradnye 1400 TPaw III - nr 4905
  • Kobila cradzona ne wedzona w Bartholomeow dom 1401 HubeZb - 81
  • Czso Wanczon zalowal na Dobrogosta o cradzoni kon, tego Dobrogosth vszitka ne ma 1408 Kościan - nr 389
  • Abiscze vy tese ne kradly any slodzegmy byly ca 1409 Gn - 175r
  • Primo: Ysmy w Bog ne do<…>…, Quarto: Yszsmy ne czczily swich <…>…, Quinto: czynøcz neczysthothø, Sexto: czinøcz møszoboystwo, Septimo: biy (leg. by) cradnøcz czudze rzeczy ca 1413 Dek VII (8)
  • Yako ne przedal Victor kona czødzu Iactorowy…, dobrowolni necradzoni 1414 RtKon - nr 348
  • Yako pan Sczybor nye casal Roscowskemu vcrascz konya, any kony cradzonich... v domu w swem any w ysdbye chowal any zamycal 1419 RtGn - nr 260
  • Iako my ne cradnemy w xanszey zemy any s tego ziwemy 1425 ZapWarsz - nr 113
  • Yako Maczek nye cradl s… swymi prziaczyolmy any s nymi poszywal cradzonich rzeczy any cradzonich rzeczi vszitka ma 1427 Pyzdr - nr 858
  • Iako w thi czaszy, gdi do mnye… panicza poszlal, tedi nye rabil ani go thamo zaszthal then isty panicz krandą (pro kradną) Pyotra 1436 Pyzdr - nr 1241
  • Testamur, ize konye thy *cradzonie..., thych nye chowal (sc. Barzń) 1445 StPPP II (2) - nr 3234
  • Iako ya nye kradną myedzi nastawnyky w xanzem boru pczol 1445 TymSąd - 72
  • Pauel ne cradne... any cradzoney crowy lyczem wroczyl 1445 ZapWarsz - nr 747
  • Ne kradzy (non furtum facies Ex 20, 15) niczs czvczego any czyn… swadeczstwa falsiwego XV p. pr. Dek V (1)
  • O odbyczyu bidla kradzyonego v zlodzyeya 1450 Sul (1.2) - 112
  • Gdi ktori slachczicz... konya albo volu, albo crowąn cradzone od zlodzyeya (furtive ablatas a fure) odyanlbi..., tegdi... schescz groschi zaplaczy 1450 Sul (1.2) - 112
  • Wydzcye, bi to kradzone nye bilo (ne forte furtivus sit)..., bo nam nye slusze kradzonego (ex furto) any gescz, any syø dotknøcz 1455 BZ (1) - Tob 2, 21
  • Ktorzy cradną zbosze s pol 1456-1470 Dział - 284r
  • Aczby nyektory kmyecz... zbosze czygekole na polyv noczną rzeczą bral abo kradl (receperint), tedy aczby gego ten zabyl, czyge bądze zbosze, tedy za to nyczs nye pokvpy 1456-1470 Dział - 284r
  • <V>stawyamy, aczby kto o zlodzeystwo abo zboy przed sądem byl przemoszon trzykrocz abo dokonan, abo rzecz kradzoną (rem furtivam), abo gwaltem wzatą oblycznye wroczyl, tedy ten na wieky swą czescz straczyl 1456-1470 Dział - 292v
  • Yako ya nye krath Mikolayowy volu gnyadego 1465 ZapWarsz - nr 1169
  • Sed mea furtiuam, crathnyonego, respuit esca gulam zarloczss<t>wa 1466 R XXII (1.1) - 15
  • Yakom ya nye krathl w kxyanzeyh zyemy anim s slodzyeszkye s slodzyemy zyl 1474 ZapWarsz - nr 1435
  • Ktho by zaszthal szwe rzeczy v Szyda kradzyone, yako gych ma dobycz ca 1500 OrtMac - 23r
2. 'pozbawiać kogoś własności przez kradzież, okradać' - 'furto aliquid alicui subducere'

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp III 379b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 4895, blsp.ijppan.pl, [dostęp: 07-11-2025 r.]
oprac. MK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny