Mać, Macierz

w opracowaniu

nr hasła: 424

Fleksja

rzeczownik
rodzaj: żeński

przypadek liczba
pojedynczapodwójnamnoga
mianownik macierz
mać
--
dopełniacz macierze
macierzy
-macior
celownik macierzy
-macioram
biernik macierz
mać
-maciory
narzędnik macierzą
--
miejscownik macierzy
--
wołacz --maciory

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • Iaco csokoli na ti dzeci zaloual pan lowczy, tego gest macz szbila prawim szødem 1394 HubeZb - 68
  • Vydzalo szą gest nam..., abi gdy maczerzs vmrze (ut matre moriente), synowye nye prosili gimyenya... sz strony oczczovey 1449 Sul (1.1) - 47
  • Paszek... wydzerzal dobrowolne wyano po swey maczerzy smerczy trzy lata 1412 Pozn - nr 881
  • Jako Gertruda ne vszøla poszagu v szwego *ocza ani v ge maczersze 1393 Pozn - nr 173
  • Crzistek maczerzi grziwna cinszu tela lata za wyano placzyl 1398 StPPP VIII - nr 7901
  • Abiscze vy... svego othcza y svogø maczersz ve *dcy mely ca 1409 Gn - 175r
  • Yakom ja raczil za panyą Katerzina, macz Yarosla<w>owa starą Pyotrowy... sza sto grzywyen 1437 Pyzdr - nr 1155
  • Yako gest otkarmeno nad maczerzø swogø (sicut ablactatus est super matre sua) ca 1400 Fl - 130, 4
  • Oczecz Kachnin wzanl XL grziwen po yey macerzy 1399 HubeKr - 10
  • Feminarum maczor XV med. R XXV (1.4) - 160
  • Modica molestia thesz czy mala zaloszcz yest, quia cares liberis, quia fortasse si hos haberes, omnem angustiam et dolorem wschego zamąthku a nyeszczeszcza cordis in eis conspicere posses na nych doczekacz mogla, prout multis wyelu maczoram contingit XV med. SKJ V (1) - 264
  • Panye..., vzyavschy svoye dzyatky,... schly przeczyv mylemv... Iesusovy,... a ono ty ystne dzyatky szyepaly sve maczyory za odzyenye skazvyącz na Iesusza XVI in. Rozm - 753
  • Proszczyyesz Boga, wy *mylye y zadne maczyory, by wam nad dzyathkamy nye byly thakye tho pozory, yelye ya... szeszrzala nad szwym... szynem XV p. post. R XIX (3.1)
Połączenia wyrazowe
Boża Mać
1. 'Boża Rodzicielka, tytuł Matki Boskiej'
duchowna mać
2. 'matka chrzestna'
po macierzy
3. 'ze strony matki, w linii żeńskiej'
  • Matertera est soror matris eyn base oder müme matertera czyothka po maczyerzy ca 1500 WokLub - 80v
  • Matrueles dicuntur filii vel filie matertere czyoczczyany braczya albo szyostry po maczyerzy ca 1500 WokLub - 80v

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Sstp IV 141b
PDF

Errata

-