Igrać

w opracowaniu

nr hasła: 3619

Fleksja

czasownik
Widok zaawansowany

BEZOKOLICZNIK

Bezokolicznik, strona czynna

forma
igrać

Bezokolicznik, strona bierna

liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
--być igrano
liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
---
liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
---

FORMY OSOBOWE

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas teraźniejszy

liczba pojedyncza
osoba forma
1.-
2.-
3.igra
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.-
3.igrają

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.igrał
--
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.igrali
--

Forma osobowa, tryb przypuszczający, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.-by igrał
--
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

FORMY NIEOSOBOWE

IMIESŁÓW

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikigrający
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego w odmianie prostej

forma
igrając
igrajęcy

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego II

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikigrał
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikigrali
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy bierny czasu przeszłego

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik--igrano
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu teraźniejszego

forma
igrając

COMPOSITUM

Semantyka

Definicje
1. 'bawić się, grać w jaką grę' - 'ludere'
  • A gdisz bila Sara wydzala syna swego, a on ygral s Agar z Egipskø, a ona igrita (pro igrasta ?), y rzekla gest ku Abrahamowy (cumque vidisset Sara filium Agar Aegyptiae ludentem cum Isaac filio suo, dixit ad Abraham) 1455 BZ (1) - Gen 21, 9
2. 'uprawiać grę hazardową' - 'ludum exercere, quo, qui ludit, damna subit'
  • Wbywszy gy na krzysz na<g>yego, o szvknya gygraly 1453 R XXV (2.1.2)
  • A zwyklo tesz wyele lyvdzy w gnyew sya zaszegacz, a chczacz syą pomsczycz naprzeczyw oonym, czso zyskvyą, gygraya nad gymyenye (ludunt ultra substantiam) albo nad pyenyadze gotowe, bo nye tak ge vczaszayą gotowe pyenyadze, yako gymyenye, a przeto nye ma bycz gygrano, gedno o gotowe 1456-1470 Dział - 296v
  • A zwyklo tesz wyele lyvdzy w gnyew sya zaszegacz, a chczacz syą pomsczycz naprzeczyw oonym, czso zyskvyą, gygraya nad gymyenye albo nad pyenyadze gotowe, bo nye tak ge vczaszayą gotowe pyenyadze, yako gymyenye, a przeto nye ma bycz gygrano, gedno o gotowe 1456-1470 Dział - 296v
3. 'tańczyć, przygrywając na instrumencie muzycznym' - 'ad instrumenti sonum saltare'
  • A gdisz prziszla bila skrzinya bosza zaslyvbyenya az do myasta Dauid, Nicol, dzewka Saulowa, patrzøc okencem, vzrzala krolya Dauida skaczøci a ygraiøci (vidit regem David saltantem atque ludentem), wzgardzila gym 1455 BZ (1) - I Par 15, 29
Połączenia wyrazowe
kostki igrać, igrać kostki
'uprawiać hazardowo grę w kości'
  • Gygrayącz kostki na pozyczki (ludens taxillos ad praestant), acz bąndze o tho przekonaan, nye powynen wycząnsczy kv doszyczvczynyenyv any go mocz bandze wpomynacz, a vczyny-li, wyną pyencznadzeszcza gemv a drvgą szandowy ma bicz skaran 1449 Sul (1.1) - 15
  • Acz gaalki alybo kostki gygrayąncz czyy syn czo straczy (si globisando aut taxillos ludendo alicuius filius aliquid perdiderit), na yego cząnscz polyczono bandze, gdi sz braczą na dzaal przydze 1449 Sul (1.1) - 17
  • Vstawyamy, abi nygeden othichmyast zemyenyn nasz z czvdzozemczem ktoregokolye stadla w naszem krolewstwye kostek nye gygral na pozyczki alybo na brog (ut deinceps nullus... ludat taxillos ad praestantiam) 1449 Sul (1.1) - 46
  • Kostek nye mayą gygracz na zaklad 1456-1470 Dział - 282v
  • Gdy syn gygra kostky 1456-1470 Dział - 285v
  • Sin gescze nyeoddzelony od oczcza any od braczey gygrayączy kostky, <acz> nyeczso by straczyl (si globisando vel tesserisando, vel quemlibet alium ludum damnosum ludendo aut exercendo aliquid perdiderit), tedy thy wszythky rzeczy chczemy y vstawyamy, aby na gego cząscz przylyczony 1456-1470 Dział - 285v

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp III 12a
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 3619, blsp.ijppan.pl, [dostęp: 22-10-2025 r.]
oprac. MK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny