Czyść, Czcić

w opracowaniu

nr hasła: 22298

Fleksja

czasownik
Widok zaawansowany

BEZOKOLICZNIK

Bezokolicznik, strona czynna

forma
czyść

FORMY OSOBOWE

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba forma
1.czyść będę
2.czyść będziesz
3.będzie czyść
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.-
3.-

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.czetł
czetł jest
czytł
cztła
-
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.-esmy cztli
--
2.-ście czli
czliście
--
3.cztli
--

Forma osobowa, tryb przypuszczający, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.-by cztli
--

FORMY NIEOSOBOWE

IMIESŁÓW

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernikcztący
--
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikcztący
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego II

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikczytł
czetł
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-cztła
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikcztli
czli
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

COMPOSITUM

BEZOKOLICZNIK

Bezokolicznik, strona czynna

forma
czcić

FORMY OSOBOWE

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas teraźniejszy

liczba pojedyncza
osoba forma
1.cztę
2.czciesz
czcisz
3.czcie
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.czciemy
2.-
3.cztą

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.-m czetł
--
2.---
3.---
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.-czciły
-

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona bierna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.--będzie czciono
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

Forma osobowa, tryb rozkazujący, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba forma
1.-
2.czci
3.-
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.czcicie
3.-

FORMY NIEOSOBOWE

IMIESŁÓW

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego w odmianie prostej

forma
cztąc

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego II

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikczetł
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-czciły
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy bierny czasu przeszłego

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikczcion
czciun
-czciono
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu teraźniejszego

forma
cztąc

COMPOSITUM

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • Iakom przi tim bil, gedy lifth czczun pozewny, iedy Katha<r>zyna poswala, a temu szø trzy lata minøla, nysz Katha<r>zyna Sandzywoya w prawo wstauila 1411 Pyzdr - 333
  • Elchias kaplan dal my ty to ksyøgy. W nychze przed krolem gdisz czcyono (quem cum rege praesente recitasset), a on vsliszal slowa zakona 1455 BZ (1) - II Par 34, 18
  • Nunquam... legitur apparuisse nygdy nye badze czczono, aby sze kyedy vkazal XV med. SKJ V (1) - 261
  • Y przikazal Ezdras, abi cztly zakon Iezus 1455 BZ (1) - II Esdr 9, 48
  • Psalmy, pyenye boze, modlythvy, kszyagy proroczkye czczyly z vyelykyem nabozenystvem XVI in. Rozm - 16
  • Owa, ia prziwyodø wyele zlego na to myasto..., wszitka przeklyøcya, ktora sø popysana w tich ksyøgach, gesz cztly przed krolem Iuda (quem legerunt coram rege Iuda) 1455 BZ (1) - II Par 34, 24
  • Azasczye nye czly w zakonye (aut non legistis in lege Mat 12, 5), yze kaplany <w> sobothy v kosczyelye sobotą poruschą, a są przez grzecha? XVI in. Rozm - 325
  • Myly Iesus ym odpovyedzyal...: Nye czlyscze, czo vczynyl Dauid, kyedy mv szye chczyalo yescz? XVI in. Rozm - 325
  • Iacosmi vidzeli y sliszeli, kedi czczon y sprawne wyszedl (sc. list) 1409 Pozn - nr 663
  • Jaco ten lisft wsdawni, czosz Ianowi Llukowskemu wsdana Goslina y Bodussowo, tenesmi cztli y ten list sprawne wyszedl 1409 Pozn - nr 663
  • Svyąthych prorokow barzo v krotkey chvyly navykla, ize przezpyecznye czczycz vmyala y rozvmyala, czo cztla (quod scivit intelligere legereque recte) XVI in. Rozm - 17
  • Y dal Ezechias ti ksyøgy Safanowy, a on czedl ge (et legit illud) 1455 BZ (1) - IV Reg 22, 8
  • Y czedl gest Sofonyasz, kaplan lyst ten (legit... librum istum) w vszy Ieremyasza proroka 1455 BZ (1) - Ier 29, 29
  • Kxyøgy prawa... bødze myecz s sobø a wnich ciscz (et habebit secum legetque illud) 1455 BZ (1) - Deut 17, 19
  • Gdysz syø sydø wszitczi synowye israhelsczy..., czyscz bødzes slowa zakonv (leges verba legis) 1455 BZ (1) - Deut 17, 19
  • Pyacz będę y psalmy czyszcz będę (psalmum dicam) Gospodnu ca 1500 Puł - 26, 11
  • Svyąthych prorokow barzo v krotkey chvyly navykla, ize przezpyecznye czczycz vmyala y rozvmyala, czo cztla (quod scivit intelligere legereque recte) XVI in. Rozm - 17
  • Bozego slowa ma kto sluchacz, albo rad cziscz swyąte pysmo XV med. R XXII (2) - 241
  • Panye Bosze..., racz przeszegnacz then lud wszystek na thych *czangach czthanczy 1454 PF IV 758 1454 PF IV (4.10) - 758
  • Yacom ten lyft czetl y myal gy w ranku 1417 Kal - nr 561
  • Nynyeyszye sznamoszcy (noticiam) cztacz albo mayacz 1460 PF V (1.29) - 38
  • Taco mu pomoz Bog | y swantha ewangelia, jaco czydl ten | list na dzedziną Prusime, cszoz Jan... swą matką przedal y wszdal Prusime Staskowy..., y ten lift po prawę s cancellariey wyszedl, ale sgorzal. Item duo: Ja<ko>smy sliszeli lift ten cztącz 1420 Pozn - nr 994
  • Taco mu pomoz Bog y swantha ewangelia, iaco czydl ten list na dzedziną Prusime, cszoz Jan... swą matką przedal y wszdal Prusime Staskowy..., y ten lift po prawę s cancellariey wyszedl, ale sgorzal. Item duo: Ja<ko>smy sliszeli lift ten cztącz 1420 Pozn - nr 994
  • Jeszuszow zoltarsz czczyczye *czyestho y spyewayczye XV ex. SKJ I (2.2)
  • Lege czczy 1466 R XXII (1.1) - 19
  • Brath... ma tho chovaczi, yzby mylczenye myal..., a tho kyedy mszą czthą albo spyevay<ą> (studeat quilibet, dum missae celebratur officium) 1484 Reg - 12v
  • Czczyemy, yze Samson yedna czelusczyą oslovą zabyl tyszyącz mazov bronnych XVI in. Rozm - 625
  • Gdi pyssarzs groczsky albo zyemsky czczye lyst (legit literam) sandowi w sandzye, dwa (sc. grosze) ot takyego lysta vesmye 1450 Sul (1.2) - 92
  • Thy, ktory czczysz, bacz, poprawyay, yestly vmyesz ca 1500 OrtMac - 71r
  • Takosz vczynyl szye Archalaus markrabyą, a grabya nygdy nye postal. Tego dla kyedy y chczesch (leg. czciesz) margrabyą (cum ergo eum legeris monarchum fuisse), rozvmey, yzecz byl dzyevyącz lyat przy (pro po) tego (pro jego) oyczv podlug domnymanya pospolnego lyvda XVI in. Rozm - 116
  • Czthą w yednich kszagach o nym, ktho chcze szluchacz, yą powyem 1454 Aleksy - 55r
Połączenia wyrazowe
wnętrznie czyść
'rozumieć'
  • Propter hoc nolite fieri imprudentes sed intelligentes, que sit voluntas Dei thegodla nye chczeycze bycz nyerostropny, ale wnętrznye cztączy, czsso gest ab[b]o bylaby vola boza (Eph 5, 17) XV med. SKJ I (1.1) - 118

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp I 434b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 22298, blsp.ijppan.pl, [dostęp: 07-11-2025 r.]
oprac. ED
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny