Ważyć

w opracowaniu

nr hasła: 1982

Fleksja

czasownik
Widok zaawansowany

BEZOKOLICZNIK

Bezokolicznik, strona czynna

forma
ważyć

Bezokolicznik, strona bierna

liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
---
liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
---
liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
-być ważony
-

FORMY OSOBOWE

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas teraźniejszy

liczba pojedyncza
osoba forma
1.ważę
2.ważysz
3.waży
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.-
3.ważą

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.ważyłem
--
2.---
3.ważył
ważył jest
ważyła
ważyło
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.ważyli
ważyły
-

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona bierna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.--będzie ważono
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

Forma osobowa, tryb rozkazujący, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.ważmyż
2.-
3.-

Forma osobowa, tryb przypuszczający, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.-bych ważył
--
2.---
3.---
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.by ważyli
--

FORMY NIEOSOBOWE

IMIESŁÓW

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikważąc
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego II

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikważył
-ważyło
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-ważyły
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-ważyła
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikważyli
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy bierny czasu przeszłego

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikważon
-ważono
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-ważony
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu teraźniejszego

forma
ważąc

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu przeszłego I

forma
ważywszy

COMPOSITUM

Semantyka

Definicje
1 por. Sstp
  • Przetho gdysz wyączsze rzeczy wiszszey mayą bycz wazony (cum maiora altius ponderari debent) y pylnyey... chowany, chczemy, aby przerzeczone kszągy... poth zamkem trzech klvczow... chowany 1449 Sul (1.1) - 78
  • Nye bødze to gym wazono (non imputabit eis), ysze nye sø poswyøceny 1455 BZ (1) - II Par 30, 19
  • Hinc wlpis deccptiue artis ingeniis ventilatis, gl. examinatis, pensatis vazyvsy, quasi iuris dignitate singulorum facinora singula pretulerunt 1436 R XXIII (2) - 276
  • Wyelye gych (sc. sędzi) kv sandzenyv rzeczy nye gynako przichodzili, nyszly alysz po obyedze napelnywszi a wpywszi szą, a sz tego sąnd mney waszoon (propter quod iudicium parvipenditur) 1449 Sul (1.1) - 24
  • Pilnosczom doglendacz chczemy, sze wselky thowar y kupya, chtorem pod kromy przedayom, kasdem... po latwem, rownem... targu przedano, myerzono, wazono XV p. post WilkKrak - 47
  • Tegodla, bi dobrzi zlosczi gich nye wazili ny dbaly, mowy Cristus daley: Blogoslawyeny gesczye, gdi wam bądą layacz a sle mowycz ludze (Mat 5, 11) XV med. R XXII (2) - 226r
  • Ecce hec mulier nondum accepit responsionem, ne forte dicatis, quia vobis preposui Chananeos zebich sobye wysszey wazil pogany ca 1500 GlKazB I (1.1) - 41
  • Nam quia semetipsam grauiter erubescebat intus, nichil esse credidit, za nyczsz nye vaszyla, quod verecundaretur foris 1456 ZabUPozn (1) - 114
  • Appendebat waszylo (ferrum hastae trecentas uncias appendebat II Reg 21, 16) ca 1470 MamLub - 76
  • Tedy proszyl tey panyey masz opyekaldnyk<ow> tego tho dzeczączą, aby mv zostawyly ty lyszky sz kupkyem sza ten to korczak, bo w gedney byly vadze, albo szlowye ysz takye wyele waszyly thy lysszky y kubek yako korczak (quia in equali pondere fuerant) ca 1480 OrtOssol - 64va
  • Szwyeczydlnyk sewszøø swoyø przyczynøø waszyl gest grzywnøø zlota (talentum auri appendebat) 1455 BZ (1) - Ex 37, 24
  • Tollens denarium, in quo erat imago et superscripcio Cesaris, qui valebat, vaschil, tako dobry bil yako, decem nummos vsuales (Mat 22,20) XV med. SKJ V (1) - 254
  • Kupylem rolya od... syna stryka mego... y vazylem yemv srebro (appendi ei argentum Jer 32, 9) szye[m]dmyą vag trzydzyesczy szryebrnykov XVI in. Rozm - 765
  • Vazyly moye myto (appenderunt mercedem meam Zach 11, 12) trzymydzyesczy pyenyedzy szyebrny<ch> XVI in. Rozm - 765
  • Wszythky szobye za nycz vasza 1463 De morte - 275r
  • Vbogyego ducha albo dusche gest ten, ... gen syą nyzacz nye waszi any lyczi XV med. R XXII (2) - 221r
  • Vbodzi duchem są nawyączey czy, gisch gymyenya a tego swyata czczy nyzacz nye wazą XV med. R XXII (2) - 221r
  • Nye wazmysch naschich vczinkow any obliczaymi, ale zawszde zadaymi, bichom bili *dostoyny Bogu sluzicz 1436 R XXIII (2) - 223r
  • Y acz nekto vasząncz mnima (si quis existimat se aliquid esse Gal 6, 3) 1449 R XXV (1.5) - 166
  • Appenses waszisch (obtulit Nathanael... acetabulum argenteum appendens centum triginta siclos Num 7, 19) 1471 MamKal - 40
  • Appendens wazącz (obtulit Nathanael... acetabulum argenteum appendens centum triginta siclos Num 7, 19) ca 1470 MamLub - 40
  • Mi ne moszemi do Kosmina iachacz, ne chczemi waszicz swego iønstwa, bo ne geszmi przeszpieczni 1395 Pozn - nr 187
2 'zastanawiać się, rozważać' - 'deliberare, reputare, considerare'

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp X 52b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 1982, blsp.ijppan.pl, [dostęp: 28-05-2025 r.]
oprac. KJ
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny