Waga

w opracowaniu

nr hasła: 1659

Fleksja

rzeczownik
rodzaj: żeński

przypadek liczba
pojedynczapodwójnamnoga
mianownik waga
-wagi
dopełniacz wagi
-wag
celownik ---
biernik wagę
wadze
wagi
narzędnik wagą
--
miejscownik wadze
-wagach
wołacz ---

Semantyka

Definicje
1. 'przyrząd służący do pomiaru ciężaru' - 'libra, trutina, statera'
  • Pro statera dicta wagy ad thezaurum II scotos 1393 MMAe XV - 158
  • Venit... Iesus in domum Marthe... in Bethaniam, ubi Maria obluit libram vlg. vagø ungenti preciosi ca 1450 GlKazB IV (3.1) - 50
  • Aequilibris est trutina et dicitur ab equum id est rectum et libro (...) quia ibi fit recta libratio et ponderatio rerum ponderabilium uel mensurabilium proprie waga 1440 RozPaul - 89r
  • Equilibris est trvtina waga Et dicitur ab equum id est rectum et libro, as quia ibi fit recta libracio et ponderacio rerum ponderabilium uel mensurabilium XV p. post. RozOss III - 65r
  • Libra eyn wag vel est collectio solidorum sc. talentum vagą ca 1500 WokLub - 75r
  • Scrutinia id est lingua libre eyner wage zunge yązyk v vagy ca 1500 WokLub - 122r
  • Statera est pondus habens dragmas quatuor que sunt scrupuli XII vel dicitur trutina vel libra eyn wage vagą ca 1500 WokLub - 129v
1.1. 'przenośnie'
  • Lszowe sinowe ludzsczi w wagach (mendaces filii homiunm in stateris) ca 1400 Fl - 61,9
2. 'ciężar'
  • Ita ordinate quod omnia fecit in numero pondere wadze (leg. w wadze) et mensura myerzye sicut scriptura refert Sap 11 XV med. GlKazB III (3) - 41
3. 'waga miejska, prawo jej posiadania i płynące z niej dochody' - 'trutina urbana, ius trutinam possidendi ac reditus ex ea percipiendi’
  • Nos Kazimirus... pensam, que in vulgari waga nuncupatur, in qua omnia mercimonia..., prout in Cracovia... moris est, penderentur, in pretacta civitate Sanocensi perpetuo duximus deputandam 1366 AGZ III - 35
4. 'waga albo ciężarek, odważnik' - 'trutina vel pondus, ad quod aliquid trutina examinatur'5. 'pewna jednostka wagi (funt), też jednostka monetarna' - 'mensura quaedam ponderis (pondo), etiam moneta certi cuiusdam valoris’
  • Dussa, acz... sgrzessylabi, offyerowacz bodzye za grzech swoy skopv nyepokalyanego..., gensze kvpycz mosze za dwye wadze (qui emi potest duobus siclis) podług wagy szwyotey (iuxta pondus sanctuarii) 1455 BZ (1) - Lev 5,15
  • Dussa, acz... sgrzessylabi, offyerowacz bodzye za grzech swoy skopv nyepokalyanego..., gensze kvpycz mosze za dwye wadze (qui emi potest duobus siclis) podług wagy szwyotey (iuxta pondus sanctuarii) 1455 BZ (1) - Lev 5,15
  • O raną na oblyczv vkrwawyonym... dzyewyadz funtow albo dzyewyadz wag poszpolythych pyenyadzy czo yesth w szumye pulpyathy grzywny onemu... ma bycz dano za pokvp ca 1500 OrtMac - 67r
Połączenia wyrazowe
przyjąć {coś} pod wagą
1. 'przyjąć po zważeniu, odważone'
wagi sprawiedliwe i prawe
2. TYMCZASOWO PUSTE

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Sstp X 34a
PDF

Errata

-